Hoeveel belastingen Amazon betaalt? Niemand weet het, en dat doet de onlinemarktplaats heel bewust. In Europa betaalt de onlinegigant alvast geen cent belastingen, ondanks de monsteromzet. Nieuw onderzoek wijst uit hoe dat juist werkt.
Belastingbuffer van miljarden
Amazon hoefde in Europa vorig jaar geen belastingen te betalen, en dat terwijl het bedrijf een recordjaar beleefde. De omzet veerde omhoog van 12 miljard euro naar 44 miljard euro, maar boekte op de Europese tak toch nog een verlies van 1,2 miljard euro. Dat betekent evenwel niet dat er geen winsten zijn. Integendeel: die liepen zelfs op tot meer dan 14 miljard euro – maar kwamen nooit bij de fiscus terecht.
Hoe dat kan? Onderzoekers van de City University van Londen zochten het uit, in opdracht van linkse partijen in het Europese Parlement. Dat Amazon is ontsnapt aan een reuzeboete omwille van onrechtmatige belastingvermindering in het Groothertogdom Luxemburg, zint hen immers hoegenaamd niet.
Uit het onderzoek komt Luxemburg inderdaad duidelijk als spil naar voren, al teert Amazon vooral op een erg coulant Amerikaans belastingbeleid voor multinationals. Het bedrijf van Jeff Bezos speelt sterk in op een systeem van belastingkredieten, waarbij het in de Verenigde Staten verliezen uit het buitenland kan aftrekken van het totale plaatje. Die kredieten worden bewust opgebouwd als buffer: Amazon zou nog 13,4 miljard dollar aan belastingkredieten klaar hebben staan, die het ook later nog kan inzetten.
Tegelijk winst en verlies
In de studie wordt Europa opgeroepen een onderzoek in te stellen naar “de gelijktijdige toename van internationale verliezen en niet-teruggestorte winsten die via Luxemburg worden gecoördineerd”, en wordt gesteld dat Amazon al meer onbelaste winsten heeft behaald dan het totale bedrag aan belastingen dat het ooit verschuldigd is geweest.
Want ondanks de zware verliezen die Amazon internationaal boekt, boekt het bedrijf ook 17,2 miljard dollar (14,2 miljard euro) aan niet-teruggestorte winsten in zijn internationale segment. “Het blijft een mysterie hoe Amazon zulke zware verliezen kon boeken en tegelijkertijd niet-teruggestorte winsten kon accumuleren”, aldus het rapport.
Het valt bovendien op dat de e-commercespeler in Luxemburg op een berg cash zit, die het over de jaren heen stelselmatig heeft opgebouwd. De grootste verliezen zijn dan ook niet in Europa, maar in vennootschappen in India en China te vinden. Wat daar bij de onderzoekers de wenkbrauwen doet fronsen, is dat de verhouding tussen inkomsten en uitgaven daar altijd constant blijft. Wat er in de voorbije tien jaar ook gebeurde, er zijn altijd twee keer zoveel kosten als inkomsten. “Dat riep bij ons twijfel op of de verliezen die ze rapporteren wel echte verliezen zijn”, aldus onderzoeksleider professor Ronen Palan tegenover Irish Times.
Europa om de tuin geleid
Wat Amazon doet is niet per se illegaal: heel wat Amerikaanse ondernemingen en multinationals spelen hetzelfde arbitragespel. Al speelt Amazon het spelletje wel bijzonder goed. De auteurs van de studie beschuldigen het bedrijf ervan op een opzettelijk verwarrende manier te rapporteren om de dubieuze belastingstrategie te verhullen. Dat niet elk land dezelfde rapportage verwacht, is daarbij handig meegenomen: wat het daglicht niet mag zien, blijft mooi verstopt.
Bijgevolg is het onmogelijk om te weten hoeveel belastingen de onlinereus nu eigenlijk betaalt. Alleen dat het heel weinig is, is duidelijk. Wie Amazon wil beboeten, zal het dan ook anders moeten aanpakken, besluit het rapport. De linkse fractie vraagt nu een heropening van het onderzoek en de vaste heffing van een minimumbelasting van 25% voor multinationals.
Gelijktijdig opent ook Duitsland een nieuw onderzoek naar de onlinegigant, maar dan naar mogelijk machtsmisbruik. Sinds begint dit jaar is in het land nieuwe antitrustwetgeving van kracht voor digitale bedrijven, die de concurrentiewaakhond meer slagkracht geven om op te treden tegen bedrijven die de vrije marktconcurrentie verstoren.
