Omzet gehalveerd in 2013
Adviesbureau Deloitte maakt in de “Bedrijfsvergelijking 2014 Zelfstandige Levensmiddelen Detailhandel” geen positieve balans op voor de zelfstandige ondernemers in de Nederlandse supermarktsector. Hieruit blijken ondernemers met een weekomzet vanaf 225.000 euro het meest weerbaar in de huidige marktsituatie, waarin veel zelfstandig ondernemers het loodje leggen.
Dit laatste geldt volgens Deloitte vooral voor ondernemers met een weekomzet tussen 75.000 en 150.000 euro: hun nettowinst is in 2013 bijna gehalveerd ten opzichte van 2012 – en dat is dan ook nog eens zonder ondernemerssalaris gerekend. Als dat wordt meegewogen, blijft er voor 2013 een magere 22.000 euro onder de streep over: ruim driekwart minder dan een jaar eerder, toen zij na aftrek van de eigen verdiensten nog bijna 98.000 euro overhielden om reserves op te bouwen of in het bedrijf te investeren.
Kleine ondernemers, piepklein salaris
Het jaarlijkse onderzoek van Deloitte vond ditmaal plaats onder 109 supermarktondernemers die zijn onderverdeeld in vier omzetklassen: tot 75.000 euro per week, tussen 75.000 en 150.000 euro, tussen 150.000 en 225.000 euro en boven 225.000 euro per week. Alle ondernemers samen realiseerden in 2013 nettoresultaat dat 30% lager lag dan in 2012. Blijft hun eigen inkomen buiten beschouwing, dan is de nettowinst 19% lager dan een jaar eerder.
Procentueel gezien is de daling bij de kleinste ondernemers met een weekomzet tot 75.000 euro nog het minste. Zij gaan er slechts 1,9% op achteruit, vooral omdat de loonkosten minder zwaar doortellen in de exploitatie dan bij grotere supermarkten met meer personeel het geval is. Dat klinkt positief, maar een ondernemer verdient met zo’n geringe weekomzet bij lange na niet genoeg om zichzelf een redelijk jaarsalaris te betalen – gemiddeld zo’n 18.000 euro.
Ondernemers met de grootste winkels blijken het beste bestand tegen de problematische marktomstandigheden: hoewel zij ruim 12% in winst achteruitgaan, is hun omzetbasis vele malen groter dan bij de ondernemers in kleinere omzetcategorieën het geval is. Hun gemiddelde netto-rendement kwam in 2013 uit op 2,6%, een jaar eerder was dat nog 3,2%.
Een moeizame toekomst voor zelfstandig ondernemers
Omdat zelfstandig ondernemers in meerderheid kleinere supermarkten exploiteren, is hun huidige aandeel in het aantal supermarkten (42% van de 4505 Nederlandse supermarkten) groter dan hun omzetaandeel dat in 2014 op 33,5% uitkwam. Dat is 1,8 procentpunt lager dan in 2013, toen het omzetaandeel van de zelfstandig ondernemers ook al fors daalde – met 2,3 procentpunt – ten opzichte van 2012.
In dat jaar werd 37,6% van de supermarktomzet via de kassa’s van de zelfstandig ondernemers afgerekend. Dat is nog maar twee jaar geleden, maar gezien de tendensen van dalende omzetten en marges – terwijl de loonkosten doorstijgen of op z’n minst gelijk blijven – wacht het zelfstandig ondernemerschap in Nederland een moeizame toekomst. Zeker als er ook nog eens meer winstgenererende omzet migreert naar online, waar de kosten hoger zijn dan de opbrengsten.