Dit staat in het deze namiddag gepresenteerde rapport ‘Supermarktondernemers aan zet’ van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel en het Vakcentrum. Aan het rapport ligt een onderzoek ten grondslag van het EIM, dat najaar 2011 de antwoorden analyseerde van 346 zelfstandig ondernemers. Een representatieve steekproef, aldus het EIM.
Zelfstandigen wél toekomstbestendig
Daar waar de ondernemers weinig hoop hebben voor enkele filiaalbedrijven die tot het Superunie-verbond behoren, zijn ze opvallend positief over de supermarktorganisaties die met zelfstandig ondernemers werken. Die zijn volgens de ondernemers meer toekomstbestendig.
Albert Heijn, C1000, Coop, Attent, Jumbo, Plus en Spar zijn volgens hen vaste waarden in het Nederlandse supermarktlandschap, maar ook Golff/Emté en Troefmarkt zullen niet zo snel van het toneel verdwijnen, zo stellen de ondernemers. Dat geldt ook voor de regionale filiaalbedrijven Deen en Poiesz. Opvallend is dat Jan Linders – toch vaak als overnameprooi gezien – hier niet wordt genoemd.
Grote formules blijven, kleintjes moeten veranderen
De EIM-onderzoekers interviewden ook elf directieleden en deskundigen, waarvan er drie nog actief zijn op directieniveau in de levensmiddelenbranche: Cees van Vliet (directeur Albert Heijn), Jan Ferwerda (algemeen directeur Sperwer Holding) en Maarten Schoonus (directeur Franchise Ahold Europa).
Uit deze interviews blijkt dat de directieleden en deskundigen een verdere concentratie verwachten. Zij denken dat op termijn vijf tot zes landelijke formules zullen overblijven: Albert Heijn, Jumbo, C1000, Plus, Aldi en Lidl. Kleine ketens als Coop, Attent en Spar zullen in dit consolidatiegeweld niet mee kunnen bieden en moeten zich “(…) op andere krachten profileren.”
Druk op de prijs en op de relatie
Dat vier van de zes overlevers ondernemersformules zijn, bewijst volgens het rapport dat er toekomst is voor zelfstandig ondernemers. Ondanks de verwachte voortgang van de prijsconcurrentie, die de kleinere organisaties noopt tot een herpositionering, “(…) willen ze deel blijven uitmaken van het toekomstige winkellandschap”, aldus het rapport.
Prijsdruk leidt tot gedwongen efficientieslagen en dat zet de verhoudingen tussen franchisegevers en -nemers verder onder druk. Geen goed perspectief derhalve voor de relatie tussen Albert Heijn en de AH-franchisers, die in dit jubileumjaar (Albert Heijn viert dit jaar de 125e verjaardag) toch al niet zo goed is.
Toegevoegde waarde van maatwerk
De directieleden en deskundigen verwachten een verharding in de relatie tussen de franchisepartners. De franchiseketens zullen de teugels aanhalen om efficientiewinst te behalen. Gevolg: meer standaardisatie en minder ruimte voor maatwerk.
Het is juist in dat maatwerk dat de zelfstandig ondernemer waarde kan toevoegen in de lokale markt (mits goedgekeurd door het hoofdkantoor). De belangrijkste conclusie van het rapport is dit: “In de nabije toekomst zal het ondernemersschap van de huidige supermarktondernemers het verschil gaan maken. Het verschil tussen succesvol zijn en omzetwinst boeken, of niet bewegen en ten onder gaan.”
Het volledige onderzoeksrapport kunt u bekijken op de site van het Vakcentrum.
