Dat de toeleveringsketens van de retail verstoord zijn, is zacht uitgedrukt. Alle sectoren zijn sinds de coronapandemie getroffen door hevige schommelingen in de vraag en haperingen in logistiek en productie. Toch ziet McKinsey vijf stappen die retailers kunnen zetten om hun toeleveringsketens schokbestendig te maken.
Tot 40% minder winst
Bij het uitbreken van de coronapandemie leek de consumptie eerst op slot te gaan: fabrieken waren dicht, het transport viel stil en winkels moesten sluiten. Merken annuleerden hun bestellingen, retailers probeerden hun voorraden tot een minimum te herleiden. Dat was echter buiten e-commerce en de nieuwe koopdrang van thuisblijvers gerekend: het afgelopen anderhalf jaar is in de Verenigde Staten het aandeel van de gezinsuitgaven aan goederen voor het eerst in zestig jaar gestegen.
Retailers en merken zetten alle zeilen bij om de producten alsnog zo snel mogelijk naar de consument te brengen, maar net dat maakt de chaos compleet. Aangezien de hele wereld met elkaar in verbinding staat, nemen de gevolgen van elke storing meteen ongeziene proporties aan. Het rimpeleffect is wellicht nooit zo duidelijk geweest: transportkosten swingen de pan uit, schepen zitten vast in de havens en arbeidstekorten zwellen aan… en dat terwijl de zo belangrijke eindejaarsperiode met rasse schreden nadert.
McKinsey vreest voor winstdalingen tot 40% in de retailsector als de schokken in de logistieke keten niet onder controle geraken. Ook op lange termijn dreigt 15 tot 20% van de winst te verdwijnen door logistieke problemen. Een nieuwe aanpak dringt zich op: eerst met radicale ingrepen op de korte termijn, maar daarna ook door blijvende nieuwe strategieën uit te werken.
1. Delegeer vanuit een controletoren
Wie heeft zicht op de toeleveringsketen? Nog al te vaak beheren verschillende teams meerdere, los van elkaar staande datasystemen, waardoor problemen pas te laat worden geïdentificeerd en niet naar geïntegreerde oplossingen wordt gezocht. Zet in de plaats daarvan één gecentraliseerde controletoren op, raadt McKinsey aan. Die controletoren moet datasystemen met elkaar verbinden en inzichten genereren over de hele keten. Het is een investering die loont, want dankzij de grotere transparantie verbetert de vulgraad gemiddeld met 10% terwijl er 30% minder overtollige voorraad overblijft.
De controletoren kan ook voorraden helpen toewijzen. Veel handelaars moesten moeilijke afwegingen maken over hoe ze hun voorraden inzetten om tijdens de piekmaanden van de pandemie zo goed mogelijk aan de vraag van klanten te voldoen en hun omzet te beschermen. Het zijn beslissingen die ze moeten blijven nemen. Promoties kan je maar beter koppelen aan beschikbare en verwachte voorraden; weten welke regio’s of winkels prioritair zijn, is cruciaal als er een zeldzame levering binnenkomt.
2. Ga anders om met leveranciers
Aan wie zou je zelf de voorrang geven in tijden van schaarste: een jarenlange vaste klant of iemand die opportunistisch even binnenspringt? Net zo gaat het met leveranciers. Probeer te investeren in leverancierscontracten voor de langere termijn (18 tot 36 maanden), vooral bij zeevracht en het huren van – steeds duurdere – magazijnruimtes.
Al betekent dat niet dat retailers alle eieren in één mandje mogen leggen. Integendeel, ze moeten de verleiding weerstaan om te veel op één leverancier beroep te doen voor de volumekortingen. Het is beter de koek te verdelen, zodat de capaciteit snel kan vergroten als de vraag fluctueert of capaciteitsbeperkingen bij een leverancier vlot kan worden opgevangen. McKinsey denkt dan niet alleen aan productleveranciers, maar ook aan logistiekverleners of zelfs koerierdiensten.
3. Efficiëntie nu pas echt belangrijk
Door de huidige tekorten moet van elke schakel in de toeleveringsketen zo goed mogelijk gebruik worden gemaakt. Het beste maken van de capaciteit die je hebt, is belangrijker dan ooit – ook in de logistiek. Transportplanners gaven vroeger misschien de voorkeur aan spoedorders of ander transport met hogere marges, nu zijn ze genoodzaakt prioriteit te geven aan efficiëntie.
Hetzelfde geldt in het magazijn: naarmate de arbeidskosten stijgen, stijgt de waarde van productiviteitsverbeteringen (zoals het herontwerpen van magazijnen, het herzien van arbeidsnormen en het investeren in slanke operaties). Door daar de nadruk op te leggen, kunnen retailers zich beter beschermen tegen tekorten, ook op de arbeidsmarkt.
4. Breng het netwerk in kaart
Waarom produceren in het Verre Oosten als het ook dichter bij huis kan? Is onlinebestellingen leveren vanuit de winkels soms niet beter dan vanuit distributiecentra? Het zijn vragen waar retailers zich fundamenteel over moeten buigen. De recente storingen hebben de kwetsbaarheden van de internationale retail pijnlijk blootgelegd: het huidige netwerk voldoet niet meer aan de behoeften van een meer volatiele toekomst. De volledige leveranciersmix, locaties, geografische gebieden en bestaande activa – van winkels tot distributiecentra – moeten opnieuw in kaart worden gebracht.
Ook in de inkoopplanning dringen beslissingen zich op. Hoe kunnen retailers hun inkopen beter coördineren, het assortiment optimaliseren en ervoor zorgen dat de leveringen zo min mogelijk worden verstoord? Simpel is beter, raadt McKinsey aan. Hoe eerder retailers bestellingen indienen, hoe groter de kans dat de orders worden geaccepteerd. Op dezelfde manier kan het verminderen van de SKU-complexiteit het risico op stock-outs beperken. Door voorraden over een geïntegreerd netwerk te verdelen, kunnen retailers goederen bovendien dichter bij hun eindbestemming brengen, waardoor de kosten dalen en de kans toeneemt dat de beloofde serviceniveaus worden gehaald.
5. Investeer in automatisering
Automatisering is voor meer goed dan alleen arbeidskosten uitsparen. In de wereld van vandaag, waarin het ziekteverzuim en het personeelsverloop hoog zijn, is automatisering een manier om het serviceniveau te verhogen en het risico van omzetverlies door stock-outs te verminderen. Uit een onderzoek van McKinsey onder supply chain executives blijkt dat 64% van de respondenten het automatiseren van magazijnfuncties nu als topprioriteit ziet.
Aangezien de verstoringen in de toeleveringsketen aanhouden, zullen volatiliteit en onzekerheid in de nabije toekomst blijven bestaan. Geen enkele ingreep zal een onmiddellijke en totale impact hebben, maar toch kunnen retailers die hun keten durven transformeren volgens McKinsey een aanzienlijk rendement behalen. En net zo belangrijk is dat deze inspanningen zorgen voor veerkracht op de lange termijn. Het is tijd om het Nieuwe Normaal voor te bereiden.
