De perikelen binnen Blokker Holding vormen een inspiratiebron van formaat voor een bluesnummer over de retail. De negatieve berichtgeving houdt niet op. Het meest recente refrein? De steelse afvloeiing van personeel in de afgelopen twee jaar.
Winkelsluitingen
Vorige week bracht RTL Z naar buiten dat de Blokker Holding in 2015 en 2016 aanzienlijk meer personeelsleden naar het UWV had gestuurd dan aanvankelijk gemeld. Niet de 830 medewerkers, volgens de holding, maar 1657. Doordat de wakkere journalisten van RTL Z de jaarstukken van 2014 en 2016 met elkaar vergeleken, viel de discrepantie op.
Blokker gaf toe dat het meer mensen op straat had gezet en deed het verhaal af met een schimmige verklaring, namelijk dat het alleen het banenverlies heeft gemeld dat door aanpassingen in de winkelbezetting werd veroorzaakt en niet het banenverlies als gevolg van winkelsluitingen.
Nog geen maand voordat dit nieuws naar buiten kwam, kondigde de Blokker Holding aan dat al haar winkelketens, behalve de geplaagde Blokker-keten, in de etalage zet. Gevestigde namen als Xenos, Intertoys, Bart Smit, Maxi Toys, Big Bazar en Leen Bakker – de meeste formules hebben decennialang het winkelbeeld bepaald – zullen worden verkocht. Marskramer wordt ook niet verkocht, maar zal geen filialen meer tellen en puur als franchiseformule door het leven gaan.
Piek van 3000 winkels
Met de opbrengst van de bovenstaande formules wil de holding zich richten op de Blokker-formule, met een ‘heritage’ van meer dan honderd jaar. De eerste winkel werd, net voor de drempel naar de 20ste eeuw, opgezet door Jacob Blokker en eega Saapke Kuiper. Destijds richtten de Blokkers zich op ijzer en hout(handel). In de jaren dertig begon de expansie door de inspanningen van hun vier zonen. Een traditie die werd voortgezet door hun nazaten, met Jacob ‘Jaap’ Blokker als ‘laatste der Mohikanen’.
Onder zijn leiding spreidde het concern in jaren zeventig en daaropvolgende decennia haar vleugels uit. Nieuwe ketens, bijvoorbeeld Xenos en Intertoys, zagen het levenslicht en het concern ging ook de grens over, waarbij het zich met name richtte op Noordwest-Europa. In 2010 telde het concern maar liefst 3000 winkels. Het zou achteraf de piek blijken, want na de dood van Jaap Blokker in 2011 ging het met het concern en sommige formules rap bergafwaarts.
Machtsvacuüm
Over het waarom van het verval is door verschillende retail- en Blokker-experts uitgebreid geschreven. In het artikel ‘De nachtmerrie van Jaap Blokker’ uit het Financieele Dagblad gaan de auteurs dieper in op het machtsvacuüm dat ontstond toen Jaap overleed. Het voert te ver om alle intriges te benoemen. Wel is duidelijk dat de schermutselingen om de macht het concern geen goed hebben gedaan. Noodzakelijke vernieuwingen, zoals het rationaliseren van het winkelbestand, formulestrategie en e-commerce, liepen hierdoor vertraging op.
Pas in 2014 pakte Roland Palmer, de Nederlands-Britse neef van Jaap (eerder nog ontslagen als CEO van Blokker Holding en weer teruggekeerd op het ‘oude’ nest), de handschoen op en verkocht enkele ketens, zette een internetstrategie op en initieerde een modernisering van de formules Leen Bakker, Big Bazar en het uithangbord Blokker.
Sprong in het gat van V&D
Met de laatstgenoemde formule zal de holding het de komende tijd moeten doen. Zoals gezegd worden de andere ketens verkocht. Afgaand op de laatste twee jaar is het maar de vraag of operatie ‘Red Blokker’ een succes zal gaan worden. De Blokker-formule heeft, mede door de spijkerharde concurrentie van discount spelers als Action, een upgrade gekregen. Het assortiment is daarbij gericht op de benodigdheden in het huis (wonen, koken etc.). Het assortiment is minder breed en de beoogde doelgroep minder oud. Vandaar dat Blokker koos voor Sarah Jessica Parker (van Sex in the City) om de doelgroep van 35-55 aan te spreken. Op zich een rationele keuze: een sprong in het gat dat V&D liet vallen, met een valueformoney-assortiment).
De eerste nieuwe Blokker werd geopend in augustus 2014, alweer bijna drie jaar geleden. Inmiddels zijn er 140 outlets omgebouwd van de 450 filialen. Dat zullen er dus iets minder worden, omdat Blokker van de in totaal 533 Blokkers er nog 100 zal gaan sluiten.
Sneller bijdraaien
Blokker is dus nog niet over de helft om alle Blokkers om te bouwen. Deels kan het deze ombouwoperatie financieren met de verkoop van de overige ketens. Wel is haast geboden om de snelheid erin te houden. Immers, een formule met twee gezichten is niet duidelijk richting consument. Deze lijkt vooralsnog nog niet warm te lopen voor de nieuwe formule, maar wat niet is, kan nog komen. Volgens Cor Molenaar, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit, kost de transitie van een sterk op handel gericht familiebedrijf (met bijbehorende formules) naar een meer ‘sophisticated’ formule met bijbehorend categoriemanagement tijd kost.
De gehele organisatie – winkelpersoneel, marketing, inkoop, e-commerce et cetera – moet om. Gezien de grootte van het ‘oude’ concern is de analogie van een draaiende olietanker op zijn plaats. Wellicht dat de holding met enig kind Blokker de draai sneller kan gaan maken. Hoe dan ook, actie is geboden. De formule is inmiddels links en rechts ingehaald door hippe, jonge e-commerce bedrijven als Coolblue of Bol.com. Mocht de formule sneuvelen, rest de schrale troost dat ze in goed gezelschap is, getuige het harde lot voor V&D, Mexx, Halfords, DA en ga zo maar door. ‘High street retail blues’: dit lied is niet alleen gebaseerd op Blokker, maar kent vele muzen.
