Slechts 4% van de merkfabrikanten slaagt erin om kostenstijgingen voor energie, grondstoffen, verpakking en transport volledig door te rekenen aan “onwillige” supermarkten. Het gevolg? Ze zetten een rem op productie, investeringen, aanwervingen en innovatie.
Opeenvolging van crisissen
56% van de Europese merkfabrikanten zag de energiekosten dit jaar met minstens 30% stijgen, en voor een kwart bedroeg de stijging zelfs 60%. Hogere energietarieven zijn echter niet de enige kostenfactor waar merkfabrikanten mee worstelen: 36% van de bedrijven zag de verpakkingskosten stijgen met meer dan 30%, en ook de kosten voor transport en logistiek gingen voor velen 30% hoger. Voor 43% van de fabrikanten werden de grondstoffen meer dan 30% duurder.
Eén en ander blijkt uit een enquête die de Europese merkenassociatie AIM uitvoerde bij 664 grote en kleinere fabrikanten van consumentenproducten in de sectoren voeding en dranken, huishouden en persoonlijke verzorging. De opeenvolging van crisissen de afgelopen drie jaar, met de pandemie, de oorlog in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende energiecrisis en kosteninflatie, brengt met zich mee dat driekwart van de bedrijven nu problemen ondervindt om aan grondstoffen te geraken.
In de knel
Fabrikanten zitten in de knel, doordat ze een centrale positie innemen in de waardeketen, zegt AIM: stroomopwaarts heb je de leveranciers van ingrediënten, componenten en verpakkingen die hun prijzen verhogen, stroomafwaarts weigeren retailers hun deel van de kostenstijgingen te absorberen. Slechts 4% van de ondervraagde bedrijven slaagt erin om de gestegen kosten volledig door te rekenen aan de retailers. 96% moet dus ongeplande kostenstijgingen opvangen. (Slechts) één derde kon tot 50% van de gestegen kosten doorrekenen.
27% van de fabrikanten werd dit jaar geconfronteerd met delistings, of werden ermee bedreigd tijdens prijsnegotiaties. Toch verhogen internationale retailers hun verkoopprijzen vaak naar een niveau dat hoger ligt dan wat onderling werd onderhandeld, beweren de leveranciers.
Het mes in investeringen
De regelrechte weigering van retailers om een deel van de extra kosten op zich te nemen, leidt tot moeilijkheden, waarschuwt AIM. “We maken ons allemaal zorgen over de koopkracht van de consument, maar we maken ons ook zorgen over de gevolgen van de kosteninflatie voor de activiteiten in de toeleveringsketen”, zegt AIM-directeur Michelle Gibbons.
42% van de ondervraagde bedrijven heeft in 2022 de geplande investeringen gereduceerd, 32% bespaarde op onderzoek en ontwikkeling, 23% moest in zijn personeelsbestand snijden. Driekwart overweegt verdere reducties in de productie, als er geen oplossing wordt gevonden om de gestegen kosten te delen.
